Het zetten van de eerste stap in het opsporen van foutaansluitingen kan soms een uitdaging zijn. In welk gebied ga je bijvoorbeeld eerst op zoek? En welke methoden zijn dan het meest effectief om toe te passen. De gemeenten Amsterdam en Hilversum hebben deze eerste stappen al doorlopen voor een aantal locaties, en dienen daarom als een mooi voorbeeld voor andere gemeenten. Tijdens de kennissessie van 2 december 2024 deelden zij hun ervaringen.

Gemeente Amsterdam
De gemeente Amsterdam heeft aan de hand van drie stappen 64 foutaansluitingen opgespoord. De eerste stap bestond uit ammonium metingen in alle HWA putten binnen het zoekgebied om zo het initiële areaal van 6000m terug te brengen naar 300m. Vervolgens zijn op basis van deze stap, plus een visuele inspectie van de omgeving, specifieke strengen aangewezen. Deze strengen zijn in de derde stap verder onderzocht met een geluidsmeting, waarmee tot in de woningen foutaansluitingen aangetoond konden worden.

Uit dit voorbeeld volgt dat een goede eerste stap bestaat uit het doen van een visuele inspectie, ondersteund door ammonium metingen.

Gemeente Hilversum
De gemeente Hilversum had al snel een aantal locaties in zicht. Hier stroomde vuilwater in op stadsvijvers, te herkennen aan algengroei, stank en dode vissen (figuur 2). Deze visuele inspectie werd in de eerste stap aangevuld met ammonium metingen in 950m aan verdachte HWA uitstoomputten. Ook hier zijn vervolgens specifieke strengen geselecteerd gebaseerd op de verkregen data. Hierna volgde een verdiepend onderzoek in twee fasen middels de RioolScan methode van Sanitas. 

Figuur 1 - Algengroei (links) en vissterfte (rechts) in de gemeente Hilversum.

• Fase 1: onderzoek inspectieputten middels RioolPutSensoren (RPS) en/of monstername om de locatie van verdachte strengen te achterhalen. Daarna analyse op E-coli, geleidbaarheid en ammonium en/of analyse van RPS resultaten op verontreinigingen.
• Fase 2: voorbereiden van metingen d.m.v. het doorspuiten van de streng met een rioolreinigingswagen. Daarbij sensoren plaatsen om de exacte locatie van de foutaansluiting te lokaliseren. Bureau Sanitas Water werd hierbij ingezet om temperatuurmetingen te doen.

Uiteindelijk is 950m aan riolering onderzocht op foutaansluitingen, waarin er uiteindelijk 3 gevonden zijn. Dit kwam overeen met het landelijk gemiddelde van 2 per km riool. De  kosten van het opsporen en oplossen van de foutaansluitingen betroffen €9,300 voor het opsporen en €2.703 voor het oplossen van de foutaansluitingen, beide excl. BTW.

Startpakket foutaansluitingen
Tijdens de kennissessie kwam duidelijk de behoefte naar voren om ‘op weg geholpen te worden’: hoe maak je als gemeente een doelmatige start met de opsporing? In het kader van de Stimuleringsaanpak, wil het waterschap daarvoor een ‘startpakket’ aanbieden. Meer hierover in het artikel ‘Aanpak foutaansluitingen: hoe te beginnen?’

Kennisdossier geopend!
Vanaf nu is het mogelijk om relevante documenten bij deze thema’s te raadplegen via de Downloads pagina! De eerste documenten zijn hier al aan toegevoegd. Er komt ook een handreiking beschikbaar voor het ‘startpakket foutaansluitingen’ waarmee een gemeente ook de stap kan zetten van een groot naar een klein zoekgebied. Zodra deze gereed wordt u op de hoogte gehouden via de nieuwsbrief en de website.

Heeft u zelf informatie die relevant is om met de andere gemeenten te delen? Mail dan het document, en eventuele toelichting over de totstandkoming van het document, naar krw_gemeenten@agv.nl.